Lęk to emocja, która od czasu do czasu pojawia się w życiu każdego człowieka. To, co odróżnia ją od strachu, to fakt, że odczuwając lęk, zwykle antycypujemy, a zatem dopiero przewidujemy pojawienie się pewnych wydarzeń. Strach jest emocją, która pojawia się w przypadku bezpośredniego zagrożenia.
To zupełnie naturalna reakcja organizmu, która uruchamia jedną ze strategii, jaką jest walka albo ucieczka. Lęk może pojawić się natomiast wtedy, gdy wyobrażamy sobie jakąś sytuację, przypominamy sobie wydarzenie z przeszłości, myślimy o czymś, co jest dla nas przykre i trudne.
Lęk to częsty towarzysz ludzi mających kryzysy życiowe, emocjonalne i psychologiczne, cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia i choroby. Na szczęście można go leczyć, na przykład poprzez udział w psychoterapii.
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe to bardzo szeroka grupa różnych zaburzeń, w których charakterystyczne jest to, że pacjent odczuwa wzmożony lęk w związku z jakąś konkretną sytuacją. Intensywność lęku może się różnić, tak samo jak obiekt, który go wywołuje. Dobrym tego przykładem są choćby fobie. W każdej fobii boimy się czegoś innego.
Niektórzy odczuwają paraliżujący strach na widok pająka, inni boją się psów, kotów, burzy. Czasami natężenie lęku towarzyszącego ludziom, którzy doświadczają zaburzeń lękowych, jest na tyle duże, że nieustannie unikają oni pewnych sytuacji, wycofują się z życia społecznego, zamykają w domu.
Świetnym przykładem może być tutaj agorafobia. Innym razem lęk towarzyszy człowiekowi w mniejszym natężeniu, a to, co charakteryzuje każdy jego dzień, to nieustanne zamartwianie się dosłownie o wszystko.
Wtedy możemy mówić o zaburzeniach lęku uogólnionego, które z języka angielskiego noszą skrótowo nazwę GAD. Lęku doświadczają nie tylko dorośli, ale też dzieci i młodzież.
Najmłodsi członkowie rodziny mogą cierpieć na zaburzenia lęku separacyjnego, które objawiają się między innymi tym, że dzieciom bardzo trudno rozstać się z ukochanym opiekunem. Poza tym lęk to jeden z bardzo ważnych objawów, gdy doświadcza się depresji.
Przyczyny zaburzeń lękowych
Jakie są najczęstsze przyczyny pojawienia się zaburzeń lękowych? Tak naprawdę może być ich wiele. Czasami lęk, odczuwany w wielu różnych sytuacjach, wpisany jest w osobowość człowieka. O takich ludziach mówi się, że są neurotykami. Wszystkim się martwią, często smucą, generalnie doświadczają wielu trudnych emocji, wśród których jest właśnie lęk.
Nadmierne doświadczenie lęku może być też związane z tym, że w przeszłości przeżyło się jakąś bardzo trudną lub wręcz traumatyczną sytuację. Może to dotyczyć na przykład osób, których życie lub zdrowie było zagrożone.
Co więcej, nawet jeżeli to nie nasze zdrowie, ale zdrowie lub życie bliskich, było w zagrożeniu, również możemy cierpieć na nadmierny lęk.
Często bywa on wtedy jednym z objawów zaburzeń stresu pourazowego. Lęk dotyczy również osób, które żyją w dosyć dużym stresie i napięciu. Gdy w życiu pojawiają się trudne zdarzenia, z którymi musimy się zmierzyć, naturalnie pojawia się też lęk.
Czasami, gdy w tym samym czasie zbiegnie się sporo trudnych przeżyć i wydarzeń, mogą pojawić się zaburzenia lękowe, które potocznie nazywane są nerwicami.
Dlatego też życie w ciągłym biegu, kiedy to zapomina się o tak zwanej higienie życia psychicznego, może mieć naprawdę zgubne skutki. Lęk często towarzyszy ludziom wtedy, gdy dowiedzą się o chorobie, doświadczą poważnych problemów w bliskiej relacji, zmagają się z trudnościami finansowymi.
Nie można nie wspomnieć również o tym, że niektóre zaburzenia lękowe mają w dosyć dużym stopniu podłoże genetyczne.
Można tutaj wymienić chociażby OCD, a zatem zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Poza tym trzeba też lęk znormalizować. Oznacza to, że na niektórych etapach życia umiarkowany lęk jest czymś zupełnie naturalnym. Przykładowo dzieci mają różne lęki rozwojowe, które pojawiają się na kolejnych etapach ich życia.
Nie oznacza to, że od razu muszą mieć pomoc specjalisty. Z reguły lęki te po prostu mijają same.
Lęk a depresja
Tak jak wspominano już powyżej, lęk to jeden z ważnych objawów w depresji. A depresja to jedna z tak zwanych chorób cywilizacyjnych, która współcześnie dotyka naprawdę ogromną masę ludzi. Warto zatem wiedzieć, że czasami jednym z pierwszych objawów, które powinny nas zaalarmować i skłonić do konsultacji ze specjalistą, jest ciągłe poczucie lęku i zagrożenia.
Jeżeli nieustannie towarzyszą nam myśli rezygnacyjne, boimy się o swoją przyszłość, tracimy wiarę w siebie i sens życia, to może być depresja. Niejednokrotnie bywa ona tak zwaną depresją maskowaną, która objawia się właśnie chociażby pod postacią wzmożonego lęku, a także różnego rodzaju problemów natury fizycznej. Nie należy tego bagatelizować.
Takie sygnały, które wysyła nam własne ciało, to coś niezwykle istotnego, co po prostu trzeba dostrzec. A następnie umówić się na konsultację ze specjalistą.
Leczenie zaburzeń lękowych
Jak leczy się zaburzenia lękowe? Tutaj skuteczne może być zarówno podejście terapeutyczne, jak też medyczne. Wysoka skuteczność leczenia lęku przejawiającego się w postaci różnych zaburzeń lękowych jest udowodniona w przypadku terapii poznawczo-behawioralnej. Tym rodzajem terapii mogą zajmować się terapeuci, którzy ukończyli studia podyplomowe, które trwają 4 lata.
Duża skuteczność tego podejścia terapeutycznego sprawia, że ludzie, którzy od lat cierpieli na zaburzenia lękowe, wreszcie mogą poczuć się lepiej i zacząć żyć w sposób bardziej satysfakcjonujący. Czasami potrzebne jest też leczenie medyczne. Wtedy należy umówić wizytę u lekarza psychiatry, który może przepisać łagodne leki przeciwlękowe.
Leki te pomagają między innymi w wyciszeniu różnego rodzaju natrętnych trudnych myśli, z którymi zmagają się pacjenci doświadczający zaburzeń lękowych. Leki w połączeniu z psychoterapią przynoszą naprawdę dobre efekty.
Warto szukać dla siebie pomocy, pamiętać o tym, że kłopoty w zdrowiu psychicznym mogą przydarzyć się każdemu. Im szybciej skorzysta się z fachowej pomocy, tym szybciej odzyska się równowagę.